Próby reform i rokosz Lubomirskiego | To się przyda w szkole #30
#rzeczpospolita #nowożytność #barok #jankazimierz #waza #wazowie #lubomirski #demokracja #rokosz #tosięprzydawszkole
Szybki skrót:
1. Porównanie Władysława i Jana Kazimierza Wazów – 0:57
2. Próby reform – 3:44
3. Problem z Lubomirskim – 6:56
1652 – pierwsze liberum veto użyte bez odwrotu – Władysław Siciński nie zgodził się na przedłużenie obrad (prolongatę)
1669 – pierwsze zerwanie sejmu
Sejm 1661:
- Jan Kazimierz proponuje reformy sejmu i elekcję vivente rege
- sejm zalega z wypłaceniem żołdu żołnierzom Korony i Litwy
- jednym z liderów opozycji został Jerzy Sebastian Lubomirski
30 czerwca 1661 – zawiązanie Związku Święconego – ponad połowa armii koronnej wypowiedziała posłuszeństwo królowi
1664 – proces Lubomirskiego i wyrok skazujący na infamię (utratę czci i dobrego imienia) oraz karę śmierci
1665 – początek wojny domowej
4 września 1665 – bitwa pod Częstochową; zwycięstwo Lubomirskiego
13 lipca 1666 – bitwa pod Mątwami; definitywne zwycięstwo Lubomirskiego i zagłada armii królewskiej
31 lipca 1666 – ugoda w Łęgonicach – król rezygnuje z planów reform sejmu i elekcji, Lubomirskiemu przywrócone zostaje dobre imię i majątek, ale nie wraca do urzędów
10 maja 1667 – śmierć królowej Ludwiki Marii Gonzagi
16 września 1668 – abdykacja Jana Kazimierza; koniec panowania dynastii Wazów
Planowane reformy sejmu:
- decydowanie większością 2/3 głosów
- ograniczenie liberum veto – pojedynczy sprzeciw miał być brany pod uwagę tylko w razie wyraźnego naruszenia prawa
- ponowna próba utworzenia Rzeczypospolitej Trojga Narodów, włączając Ukrainę jako człon równy Koronie i Litwie
- stałe podatki pośrednie m. in. od produkcji alkoholu
Po ewentualnym przeprowadzeniu elekcji vivente rege (za życia króla), następcą tronu miał zostać Francuz de Bourbon-Condé.
Pojęcia:
‼ Klientela magnacka ‼ - szlachta bez majątku i dochodów (lub bardzo niskimi), zależna od magnatów w zamian za utrzymanie
Elekcja vivente rege – elekcja następcy tronu przeprowadzona za życia jego poprzednika
Rokosz – wypowiedzenie posłuszeństwa królowi
Infamia - utrata czci i dobrego imienia
Konfederacja – związek szlachty zawiązany dla osiągnięcia jakiegoś celu
Postacie:
Jan Kazimierz Waza – król Polski i wielki książę Litwy 1648-1668
Ludwika Maria Gonzaga – pochodząca z Francji królowa, żona Jana Kazimierza, a wcześniej Władysława Wazy. Mocno angażowała się w życie polityczne i to głównie ona, nie Jan Kazimierz, odpowiadała za plany reform i elekcji vivente rege. Była ostatnią królową tak zaangażowaną w politykę, po jej śmierci sejm elekcyjny zdecydował, że odtąd królowa nie mieszała się do spraw państwowych.
Jerzy Sebastian Lubomirski – hetman polny koronny, marszałek wielki koronny itd., znany ze swoich konfliktów z królem Janem Kazimierzem. W 1664 sądzony przez stronniczy sąd za rzekomą próbę obalenia króla i skazany na śmierć oraz utratę czci. Przywódca rokoszan w wojnie domowej 1665-1666.
Subskrybuj kanał 🔔 kliknij łapkę w górę 👍
Dołącz do grupy 👉
Kontakt ze mną - @
Przyślij mema, a może pojawi się na odcinku :-)
1 view
261
71
8 months ago 00:21:03 1
Царские золотые монеты Николая 2. Инвестиционные монеты Российской империи.
2 years ago 00:12:33 1
Próby reform i rokosz Lubomirskiego | To się przyda w szkole #30
3 years ago 00:05:04 1
Португальская Республика. 20 эскудо 1953 года. Финансовая реформа (перезалив).
4 years ago 00:45:50 1
Владимир Бортко: кино и конъюнктура. Календарь #LenRu